ناصر حجازی یکی از ماندگارترین چهره های فوتبال ایران بود که سال ها با قامت بلند دروازه بانی تیم ملی و استقلال را بر عهده داشت. او علاوه بر افتخارات بزرگ در آسیا، المپیک و جام جهانی، به خاطر شخصیت دوست داشتنی و رفتار جوانمردانه اش در قلب میلیون ها هوادار جای گرفت و به اسطوره ای فراموش نشدنی تبدیل شد.
اگر به دنبال شناخت بهتر و مطالعه بیوگرافی بازیکنان فوتبال هستید، با مجله بردستان همراه باشید
معرفی ناصر حجازی
ناصر حجازی یکی از تاثیرگذارترین چهره های تاریخ فوتبال ایران است که نامش فراتر از یک بازیکن و مربی، به عنوان یک اسطوره در ذهن هواداران جاودانه شده است. او با حضور در تیم ملی و باشگاه استقلال توانست افتخارات بزرگی را رقم بزند و به عنوان یکی از برترین دروازه بان های قاره آسیا معرفی شود.
حجازی علاوه بر مهارت های فنی در فوتبال، شخصیتی کاریزماتیک و محبوب داشت که او را از سایر هم نسلانش متمایز می کرد. حضور پررنگش در میادین بین المللی، رکورد های ارزشمند و همچنین سال ها تلاش در عرصه مربیگری باعث شد جایگاه او در فوتبال ایران دست نیافتنی باشد.
جدول مشخصات ناصر حجازی ⚽️🧤
| 📌عنوان | توضیحات |
| 👤 نام کامل | ناصر حجازی |
| 🎂 تاریخ تولد | ۲۳ آذر ۱۳۲۸ |
| 🏙 محل تولد | تهران |
| ⚰ تاریخ وفات | ۲ خرداد ۱۳۹۰ |
| 🎯 پست بازی | دروازه بان |
| 🏆 افتخارات ملی | ۲ قهرمانی جام ملت های آسیا – ۱ قهرمانی بازی های آسیایی – حضور در المپیک و جام جهانی |
| 🏟 باشگاه ها | استقلال (تاج)، تجربه کوتاه با منچستر یونایتد |
| 🎓 تحصیلات | لیسانس مترجمی زبان انگلیسی |
| 👨👩👧👦 خانواده | همسر: بهناز شفیعی – دو فرزند: آتوسا و آتیلا |
| 🧑🏫 فعالیت ها | بازیکن، مربی و نماد باشگاه استقلال |
کودکی و سال های اولیه ناصر حجازی
ناصر حجازی در روز 23 آذر 1328 چشم به جهان گشود. او در خانواده ای پرجمعیت بزرگ شد و از همان کودکی روحیه بازیگوش و پرانرژی داشت. دوران کودکی اش با جابجایی های متعدد همراه بود، زیرا شغل پدرش ایجاب می کرد خانواده در شهر های مختلف زندگی کنند. همین تغییر مکان ها باعث شد حجازی با افراد و محیط های متفاوت آشنا شود و شخصیت اجتماعی و سازگار پیدا کند.
تحصیل برای او همیشه ساده نبود. در مقطع دبستان و دبیرستان گاهی با دشواری هایی روبه رو شد و حتی تجربه مردودی داشت، اما این سختی ها باعث نشد از مسیر زندگی عقب بماند. او با پشتکار و تلاش توانست تحصیلات خود را ادامه دهد و بعد ها تا سطح دانشگاه پیش برود.
ناصر در دوران کودکی علاقه زیادی به فعالیت های ورزشی داشت. ابتدا بسکتبال برایش جدی تر بود و در این رشته توانست استعداد خود را نشان دهد. اما شرایط زندگی و اتفاقات ساده ای مانند حضور در مسابقات مدرسه ای، آرام آرام او را به سمت فوتبال و دروازه بانی کشاند. همین روز های ابتدایی زندگی ورزشی اش سرنوشت او را تغییر داد و آینده ای پرافتخار برایش رقم زد.
شروع فوتبال ناصر حجازی
مسیر ورزشی ناصر حجازی با بسکتبال آغاز شد و حتی توانست تا رده جوانان تیم ملی این رشته هم پیش برود. اما یک اتفاق ساده زندگی ورزشی او را تغییر داد. در جریان یک مسابقه فوتبال آموزشگاهی، زمانی که دروازه بان تیم مدرسه مصدوم شد، مربی از حجازی خواست به جای او درون دروازه قرار بگیرد.
قد بلند و تجربه پرش های بسکتبالی کمکش کرد تا در همان اولین حضور، عملکرد درخشانی داشته باشد. واکنش های دیدنی او باعث شد تماشاگران به شدت تشویقش کنند و همین تشویق ها مسیر آینده اش را مشخص کرد.
سال 1343، زمانی که فقط 15 سال داشت، به تیم نادر تهران در دسته دوم پیوست. حضور در این تیم سکوی پرتابی برایش شد و او را تا تیم ملی جوانان و سپس تیم ملی بزرگسالان رساند. پنج سال بعد، در سال 1348 و در حالی که تنها 20 سال داشت، با پیوستن به تیم تاج (استقلال) وارد مرحله ای جدید از فوتبال حرفه ای شد. این انتقال آغاز دوره ای بود که از ناصر حجازی یک نام ماندگار در فوتبال ایران ساخت.
دوران باشگاهی ناصر حجازی در استقلال و دیگر تیم ها
| تیم | سال های حضور | نکات ویژه |
| نادر تهران | ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۸ | اولین تیم رسمی، قرارداد ۳۰۰ تومانی |
| تاج تهران (استقلال) | ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۴ / ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۵ | قهرمانی آسیا، جام تخت جمشید، رکورد دربی |
| شهباز | ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۹ | بازی در خط حمله برای چند دقیقه |
| منچستر یونایتد | ۱۳۵۷ | تمرین و بازی دوستانه، بدون قرارداد رسمی |
| پرسپولیس | ۱۳۵۹ | حضور نمادین در یک بازی دوستانه |
| محمدان بنگلادش | ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ | بازیکن-مربی، بازی خداحافظی |
حضور ناصر حجازی در تیم ملی ایران
آغاز در تیم ملی جوانان 🟢
- در 17 سالگی به تیم جوانان دعوت شد.
- اولین بازی در امجدیه مقابل تیم تاج انجام شد که با تساوی 3 بر 3 پایان یافت.
- به دلیل مصدومیت از ناحیه کتف نتوانست در مسابقات آسیایی بانکوک شرکت کند.
ورود به تیم ملی بزرگسالان ⚪
- در 18 سالگی با اصرار خودش به تیم بزرگسالان رسید.
- در تورنمنت شوروی 1348 چهار بازی دوستانه انجام داد.
- اولین بازی رسمی ملی در 22 شهریور 1348 مقابل پاکستان در جام اکو بود که ایران 4 بر 2 پیروز شد.
دهه طلایی حضور 🔥
- دروازه بان اصلی ایران در دهه 1350 بود.
- قهرمانی در جام ملت های آسیا 1972 و 1976.
- قهرمانی در بازی های آسیایی 1974 تهران.
- حضور در المپیک 1972 مونیخ.
- صعود به المپیک 1976 مونترال.
- شرکت در جام جهانی 1978 آرژانتین با عملکرد درخشان.
افتخارات و جوایز 🏆
- سهمیه المپیک 1976 مونترال.
- مقام سومی جام ملت های آسیا 1980.
- رکورد کلین شیت های متعدد در بازی های رسمی.
حاشیه ها 🚫
- قبل از سفر به جام جهانی 1978 خواستار دریافت وعده های مالی فدراسیون شد و حاضر نبود بدون آن سوار هواپیما شود.
- در نهایت با تحویل گرفتن پول راهی آرژانتین شد.
- پس از انقلاب به دلیل مخالفت با گرفتن عکس رهبر در مراسم رسمی کنار گذاشته شد.
پایان دوران ملی ⚫
- آخرین بازی ملی در سال 1359 برابر کویت بود.
- با قانون موسوم به «29 ساله ها» از تیم ملی کنار گذاشته شد.
- بسیاری معتقد بودند این قانون تنها برای حذف او تصویب شده است.
افتخارات و دستاورد های ناصر حجازی
افتخارات باشگاهی ⚽
تاج / استقلال تهران
- لیگ سراسری ایران: 1349، 1353
- جام باشگاه های تهران: 1348، 1351، 1362، 1364
- جام باشگاه های آسیا: 1970
محمدان بنگلادش
- لیگ سراسری بنگلادش: 1987
افتخارات ملی 🇮🇷
- قهرمانی جام ملت های آسیا: 1972، 1976
- مدال طلا بازی های آسیایی: 1974
- مقام سوم جام ملت های آسیا: 1980
- حضور در بازی های المپیک: 1972 مونیخ و 1976 مونترال
- حضور در جام جهانی: 1978 آرژانتین
افتخارات مربیگری 🎯
محمدان بنگلادش
- لیگ سراسری بنگلادش: 1988، 1989
- صعود به جمع هشت تیم برتر آسیا: 1990
استقلال تهران
- لیگ سراسری ایران: 1376
- نایب قهرمانی جام باشگاه های آسیا: 1999
افتخارات فردی 🌟
- حضور در تیم رویایی تاریخ فوتبال ایران (IFFHS)
- حضور در تیم منتخب تورنمنت جام ملت های آسیا: 1980
- دومین دروازه بان برتر قرن بیستم آسیا (IFFHS)
- چهل و یکمین دروازه بان برتر جهان در قرن بیستم (IFFHS)
- برترین دروازه بان تاریخ جام ملت های آسیا (AFC)
- بهترین دروازه بان لیگ ایران: 1352
- بهترین دروازه بان جام باشگاه های آسیا: 1970
- رکورد 837 دقیقه در بسته نگاه داشتن دروازه
- اولین و تنها نماینده ایران در ترکیب منتخب تاریخ فوتبال آسیا از نگاه Madfootball
سبک بازی و ویژگی های ناصر حجازی
ویژگی های فیزیکی 💪
- قامت بلند و اندام کشیده که به او در مهار توپ های بلند و کرنرها کمک می کرد
- دستان قوی و سرعت واکنش بالا که اجازه نمی داد مهاجمان راحت گل بزنند
- چابکی و انعطاف بدنی در لحظات بحرانی بازی
ویژگی های فنی ⚽
- تسلط کامل بر دروازه و خواندن حرکت مهاجمان
- مهارت در خروج های به موقع و گرفتن توپ های هوایی
- کنترل توپ و پاس دادن دقیق به هم تیمی ها برای شروع ضد حمله
- اعتماد به نفس بالا در ضربات پنالتی و موقعیت های حساس
- توانایی مدیریت تیم خط دفاع و هماهنگی با مدافعان
ویژگی های شخصیتی 🌟
- روحیه قوی و شجاعت در لحظات سخت بازی
- آرامش و تمرکز بالا حتی در شرایط پر استرس
- رهبری در زمین و الگویی برای سایر بازیکنان
- اخلاق حرفه ای و احترام به حریفان و داوران
زندگی شخصی ناصر حجازی
ناصر حجازی در شهر پیرانشهر به دنیا آمد. خانواده او به دلیل شغل نظامی پدر، که زادهٔ لاله تبریز بود، چندین بار جابجا شدند و نهایتاً در تهران ساکن شدند. مادرش زادهٔ خرم دره بود و ناصر با پدر، مادر، چهار خواهر و یک برادر در تهران زندگی می کرد.
پس از پایان دوران دبستان در مدرسه امیر کبیر، ناصر تحصیلات خود را در دبیرستان های ابومسلم، سعادت، سینا، سهند و شرق ادامه داد. او در تیم فوتبال دبیرستان ابومسلم، هم در پست گوش راست و هم دروازه‌بانی بازی می کرد و همچنین به طور مستمر در تیم بسکتبال مدرسه فعالیت داشت. در سال ۱۳۵۰ وارد مدرسه عالی ترجمه شد و در سال ۱۳۵۶ مدرک لیسانس خود را دریافت کرد.
در دوران دانشجویی با هم دانشگاهی خود، بهناز شفیعی، که دانشجوی زبان انگلیسی بود، آشنا شد. این آشنایی در سال ۱۳۴۸ رخ داد و پس از موافقت پدر بهناز، آن ها ازدواج کردند. ثمرهٔ این زندگی یک پسر به نام آتیلا و یک دختر به نام آتوسا است. هر دو فرزند ناصر حجازی در فوتبال فعالیت داشتند؛ آتیلا در تیم استقلال بازی می کرد و آتوسا اولین کاپیتان تیم ملی فوتسال بانوان ایران بود. داماد خانواده، سعید رمضانی، نیز بازیکن حرفه ای فوتبال است و نوهٔ آن ها امیر ارسلان نام دارد.
ناصر حجازی خود درباره ورودش به فوتبال می گوید که رشتهٔ اصلی او بسکتبال بود، اما روزی در یک بازی آموزشگاهی که تیم مدرسه اش هم در آن شرکت داشت، دروازه‌بان تیم مدرسه آسیب دید و با اصرار مربی برای اولین بار در دروازه قرار گرفت. این تجربه سرنوشت فوتبالی او را شکل داد و به یکی از خاطره انگیزترین روز های زندگی اش تبدیل شد.
ناصر حجازی پس از بازنشستگی
پس از پایان دوران بازیگری، ناصر حجازی وارد عرصه مربیگری شد و ابتدا در تیم محمدان بنگلادش به عنوان بازیکن-مربی فعالیت کرد. او توانست تیم محمدان را در لیگ سراسری بنگلادش به موفقیت برساند و حتی در بازی های آسیایی سال ۱۳۶۷، تیمش را با نتیجه ۲ بر ۱ مقابل پرسپولیس ایران به پیروزی رساند که این موفقیت در تاریخ ورزش بنگلادش به یاد ماندنی شد.
پس از تجربه موفقیت آمیز در بنگلادش، حجازی به ایران بازگشت و در تیم های مختلفی از جمله استقلال تهران، بانک تجارت، سپاهان، ماشین سازی تبریز، ذوب آهن، استقلال رشت، استقلال اهواز و نساجی مازندران سرمربیگری کرد. او در این دوران توانست بازیکنان بزرگی چون علی دایی، رحمان رضایی، علیرضا اکبرپور و علی اکبر استادی را به فوتبال ایران معرفی کند.
آخرین حضور حجازی در مربیگری مربوط به سال ۱۳۸۶ بود، زمانی که پس از انتخاب مجدد علی فتح الله زاده به عنوان مدیر عامل، به عنوان سرمربی استقلال تهران منصوب شد. با وجود تلاش هایش، کسب نتایج ضعیف در هفته چهاردهم باعث شد فیروز کریمی جایگزین او شود.
ناصر حجازی در این دوران نه تنها به توسعه فوتبال باشگاهی کمک کرد، بلکه با اخلاق حرفه ای و تعهدش به ورزش، الگویی برای نسل های بعدی مربیان و بازیکنان فوتبال ایران شد.
میراث و جایگاه ناصر حجازی در فوتبال ایران
ناصر حجازی پس از پایان دوران بازیگری و مربیگری، به نماد اخلاق حرفه ای، تعهد و استقامت در فوتبال ایران تبدیل شد. فیلم مستند «من ناصر حجازی هستم…» بر اساس ایده امیر رفیعی و با همراهی دامادش سعید رمضانی و نیاز افشین کیا، زندگی و حرفه حجازی را روایت کرد.
این فیلم با روایت متن توسط شهاب حسینی، بهرام رادان، پرویز پرستویی، مسعود رایگان، مهران مدیری و رؤیا تیموریان و صدای رضا یزدانی در تیتراژ پایانی ساخته شد و با وجود توقیف و حواشی متعدد، رکورد پرفروش‌ترین مستند تاریخ سینمای ایران را به خود اختصاص داد.
برای دهمین سالگرد درگذشت ناصر حجازی، قسمت دوم مستند با نام «افسانه یک عقاب» توسط امیر رفیعی تهیه و کارگردانی شد و زندگی او از نگاه اهالی فوتبال ایران روایت گردید.
ناصر حجازی با نام و یاد خود به شکل رسمی نیز در فوتبال ایران گرامی داشته شد. جشنواره حجازی در سوم خرداد ۱۳۹۶ توسط امیر رفیعی و به یاد ناصر حجازی برگزار شد تا بهترین های فوتبال ایران طی یک مراسم رسمی تقدیر شوند. در این رویداد چهره های سرشناس سیاست، ورزش و هنر از جمله علی دایی، بهتاش فریبا و عادل فردوسی پور حضور داشتند.
نام و میراث حجازی در فرهنگ عامه نیز تاثیرگذار بود. حتی در سریال آمریکایی «میهن» یکی از شخصیت های منفی به نام ناصر حجازی نامگذاری شد که واکنش گسترده ایرانیان را به همراه داشت.
میراث حجازی نشان دهنده جایگاه او به عنوان نماد تعهد، اخلاق و شجاعت در فوتبال ایران است که نسل های بعدی بازیکنان و مربیان از آن الهام گرفتند.
برای مطالعه بیوگرافی احمدرضا عابدزاده کلیک کنید.
سوالات متداول
ناصر حجازی کی و کجا به دنیا آمد؟
ناصر حجازی در ۲۳ آذر ۱۳۲۸ در شهر پیرانشهر به دنیا آمد و بعد از مدتی خانواده اش به تهران مهاجرت کرد.
آغاز فوتبال ناصر حجازی چگونه بود؟
او ابتدا بسکتبال بازی می کرد و به تیم جوانان بسکتبال ایران دعوت شده بود. فوتبال را به صورت تفریحی دنبال می کرد اما به دلیل مصدومیت دروازه‌بان تیم مدرسه، وارد دروازه شد و به این رشته علاقه‌مند شد.
اولین باشگاه حرفه ای ناصر حجازی چه بود؟
تیم فوتبال نادر در دسته دوم باشگاه های تهران اولین باشگاه حرفه ای او بود و از آنجا به تیم ملی جوانان و بزرگسالان دعوت شد.
دوران باشگاهی برجسته ناصر حجازی شامل چه تیم هایی بود؟
او در تیم تاج (بعد ها استقلال)، شهباز، محمدان بنگلادش و به طور کوتاه با تیم منچستر یونایتد تمرین کرد، اما اجازه بازی رسمی نگرفت.
ناصر حجازی در تیم ملی ایران چه موفقیت هایی داشت؟
او دروازه‌بان اصلی تیم ملی در دهه ۵۰ بود، دو بار قهرمان جام ملت های آسیا (۱۹۷۲ و ۱۹۷۶)، مدال طلای بازی های آسیایی ۱۹۷۴، حضور در المپیک های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ و جام جهانی ۱۹۷۸ را تجربه کرد.
چرا ناصر حجازی در سال ۱۳۵۹ از تیم ملی کنار گذاشته شد؟
قانون معروف به «۲۹ ساله ها» که حضور بازیکنان بالای ۲۹ سال در تیم ملی را ممنوع می کرد، به دلیل مخالفت حجازی با دستورات حراست و سیاست های آن زمان، تنها به او اعمال شد.
سبک بازی و ویژگی های حجازی چه بود؟
او دروازه‌بانی با قدرت واکنش سریع، تسلط بر توپ های هوایی، رهبری دفاع و شجاعت بالا بود و به عنوان یک لیدر درون زمین شناخته می شد.
زندگی شخصی و خانواده ناصر حجازی چگونه بود؟
همسرش بهناز شفیعی بود و دو فرزند به نام های آتیلا و آتوسا داشت که هر دو فوتبالیست بودند. نوه اش امیرارسلان نیز در خانواده حضور دارد.
میراث و یاد حجازی پس از بازنشستگی چگونه حفظ شد؟
فیلم مستند «من ناصر حجازی هستم…» و قسمت دوم آن با نام «افسانه یک عقاب» ساخته شد. همچنین جشنواره حجازی برای تقدیر از بهترین های فوتبال ایران برگزار گردید.
افتخارات فردی و رسمی ناصر حجازی چیست؟
او دومین دروازه‌بان برتر آسیا در قرن بیستم، بهترین دروازه‌بان جام ملت های آسیا، رکورددار ۸۳۷ دقیقه بسته نگه داشتن دروازه، قهرمان جام ملت های آسیا و بازی های آسیایی و حضور در المپیک و جام جهانی است.
